Samenvatting

Bij stukproductie wordt een product gemaakt naar de wens van de individuele afnemer. Bij massaproductie produceert men in grote aantallen zonder de wensen van de individuele afnemer te verwerken.

De bezetting van een bedrijf geeft aan welk deel van de aanwezige capaciteit wordt gebruikt.

·     De normale bezetting is de gemiddelde bedrijfsdrukte die voor de komende tijd wordt verwacht.

·     De begrote bezetting is de bezetting die voor de komende periode wordt verwacht.

·     De werkelijke bezetting is de bezetting die daadwerkelijk is gerealiseerd.

Er is sprake van overbezetting als de begrote of werkelijke bezetting groter is dan de normale bezetting.

Er is sprake van onderbezetting als de begrote of werkelijke bezetting kleiner is dan de normale bezetting.

Op basis van de mate waarin de kosten toe- of afnemen als de bezetting verandert, deel je de kosten als volgt in:

·     Constante kosten zijn kosten die niet veranderen als de bezetting verandert.

·     Variabele kosten zijn kosten die wel veranderen als de bezetting verandert.

Variabele kosten kunnen op drie manieren reageren op een toename van de bezetting:

·     proportioneel variabele kosten: de variabele kosten per eenheid blijven gelijk;

·     progressief variabele kosten: de variabele kosten per eenheid nemen toe;

·     degressief variabele kosten: de variabele kosten per eenheid nemen af.

De integrale kostprijs is de kostprijs per eenheid waarin alle kosten zijn verwerkt.

De standaardkostprijs is de som van de toegestane kosten per product (bij massaproductie).

In de praktijk zijn er twee kostprijzen:

·     fabricagekostprijs: het totaal van de fabricagekosten per eenheid product; wat kost het om het product te maken?

·     commerciële kostprijs: het totaal van de fabricagekosten en verkoopkosten per eenheid; wat kost het om het product te maken en te verkopen?

Uitval bestaat uit eindproducten of halffabricaten die na de productie worden afgekeurd voor de normale verkoop. Deze afgekeurde (eind)producten voldoen dan niet aan de kwaliteitsnormen die door de producent en/of de afnemers worden gesteld.